کتاب نگرشی بر مقاله بسط و قبض تئوریک شریعت عبدالکریم سروش

حضرت‌ آية‌ اللَه‌ علاّمه‌ قدّس‌ سرّه‌ در اين‌ كتاب‌ ، ضمن‌ بيان‌ ده‌ اشكال‌ مهمّ از اشكالات‌ « مقالة‌ بسط‌ و قبض‌ تئوريك‌ شريعت‌ دكتر عبدالكريم‌ سروش‌» ، از ايراداتي‌ كه‌ به‌ حجّيّت‌ و ابديّت‌ قرآن‌ و به تمام‌ مقدّسات‌ و حقائق‌ عالم‌ وارد شده‌ است‌ جواب‌ داده‌اند. اين‌ كتاب‌ كه‌ در اصل‌، قسمت‌ معظم‌ جلد دوّم‌ « نور ملكوت‌ قرآن‌» ميباشد ، به‌ جهت‌ اهمّيّت‌ موضوع‌ و بنا به‌ پيشنهاد بعضي‌ از علماء و براي‌ سهولت‌ دسترسي‌ استادان‌ و دانشجويان‌ و دانش‌پژوهان‌ ، بطور جداگانه‌ و بدون‌ هيچگونه‌ تصرّفي‌ ، طبع‌ و به‌ جويندگان‌ راه‌ حقيقت‌ و سبل‌ سلام‌ اهداء گرديده‌ است‌ .اشكالات ده‌گانه مولف بر مقاله:1. الفاظ براي روح معاني وضع شده اند نه براي مصاديق و نمونه‌ها پس فهم عبارات و جملات در قرآن و روايات متكي بر نتايج علوم تجربي نخواهدبود.2. الهيات بر اساس برهان بنا شده است و علوم تجربي بر اساس استقراء پس تغيير در نظريات تجربي موجب تغيير برهانيات نمي‌تواند بشود.3. فرضيه صاحب مقاله در عمل قابليت اجرائي ندارد لذا تخيلي بيش نيست.4. اشكالات صاحب مقاله بر وضعيت تفكر ديني برخاسته از تاثيرات مذهب تحريف شده مسيحيت بر جوامع است.5. صاحب مقاله براي اثبات فرضيه خود از برخي مطالب و شواهد صددرصد غلط استفاده كرده است.6. افق علمي دين سيطره بر هستي دارد و افق علوم تجربي محصور در ماده است پس تجربه نميتواند مفسر همه جانبه دين باشد و محور فهم ديني قرار گيرد.7. ملاك درست و غلط در فهم، برهاني بودن آن است پس فهم غير برهاني حدس و يا توهمي بيش نيست و عقلاً قابل اعتماد نمي‌تواند باشد.8. اتكاء انسان به عقل است و عقل يقين خود را با يك حدس و احتمال از بين نمي‌برد.9. صحت مقدمات يك برهان صحيح، براساس عقل مستقل از علم حصولي و تجربي است پس با تغيير نظريات تجربي تغيير نمي‌كند.10. فرضيه‌ها و تئوري‌ها تا برهاني نشوند ارزش معرفتي ندارند. 

این کتاب که در اصل قسمت معظم جلد دوم "نور ملکوت قرآن" می باشد به جهت اهمیت موضوع و بنا به پیشنهاد بعضی از علما و برای سهولت دسترسی استادان و دانشجویان و دانش پژوهان، به طور جداگانه و بدون هیچ گونه تصرفی، طبع و به جویندگان راه حقیقت و سبل سلام اهدا گردیده است. ساختار بندی کتاب: اشکال اول: اصالت و ابدیت دین الهی و محدودیت فهم بشری اشکال دوم: عظمت و تقدم علوم اسلامی بر علوم امروزی اشکال سوم: اساس حوزه های علمیه بر قرآن و عرفان است اشکال چهارم: اعراض روشنفکران از مبانی اسلامی، در اثر فرهنگ خارجی اشکال پنجم: مجاز و استعاره قرآن، عین صدق و بلاغت است اشکال ششم: تعدی از ظهورات قرآن، اسقاط حجیت قرآن است اشکال هفتم: برهان علامه طباطبایی در استناد علل طبیعی به علل مجرده اشکال هشتم: منطق قرآن حجیت عقل و یقین است نه فرضیه های وهمی اشکال نهم: فطرت راه تکوینی کمال و احکام فطری رساننده به کمالند اشکال دهم: نظریه تبدل انواع صرف فرضیه بوده و دلیل قطعی ندارد خاتمه: سر منع معاندین در هر زمان از تعمق در قرآن